Cách thức giao dịch trên thị trường chứng khoán phái sinh là như thế nào? Đó cũng chính là thắc mắc của rất nhiều các nhà đầu tư đang chuẩn bị hoặc mới bước chân vào thị trường này. Trên thực tế, nếu các bạn nắm được những cách thức cơ bản sẽ có thể dễ dàng giao dịch như các sàn thông thường khác. Mặc dù xuất hiện sau những thị trường khác, cho đến hiện nay, chứng khoán phái sinh nhận được đông đảo sự quan tâm của các nhà đầu tư, thu hút được số lượng đầu tư vào rất nhiều. Hãy cùng với Stmattshh.com tìm hiểu rõ hơn khi bắt đầu tham gia sàn này ngay nhé.

Một vài điều cần chú ý khi tham gia thị trường chứng khoán phái sinh

Thị trường chứng khoán phái sinh (CKPS) mới đi vào hoạt động từ ngày 10/8 đến nay và số lượng nhà đầu tư tham gia thị trường này đang gia tăng hàng ngày. HNX đã đưa ra một số lưu ý cho nhà đầu tư khi tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh.

Ký quỹ trong giao dịch chứng khoán phái sinh

Trước khi thực hiện giao dịch mua/bán hợp đồng tương lai nhà đầu tư cần ký quỹ. Trong giao dịch cổ phiếu, ký quỹ là việc công ty chứng khoán cho nhà đầu tư vay tiền nhằm để mua chứng khoán thì ký quỹ trong giao dịch chứng khoán phái sinh. Chính là việc nhà đầu tư đặt cọc một khoản tiền để đảm bảo cho các giao dịch của mình được thực hiện. Hiện tại, tỷ lệ ký quỹ theo quy định của VSD là 10% (tỷ lệ này sẽ được VSD xác định lại định kỳ vào ngày mùng 01, 10, và ngày 20 hàng tháng và công bố 2 ngày làm việc trước khi áp dụng mức ký quỹ mới). Thế nhưng để phòng ngừa rủi ro, các CTCK thường yêu cầu mức ký quỹ cao hơn, từ 13,5-15%.

Duy trì mức ký quỹ yêu cầu

Hàng ngày, vào cuối giờ giao dịch, VSD sẽ tính toán giá trị lãi, lỗ ròng. Đối với các hợp đồng phái sinh mà nhà đầu tư nắm giữ. Trường hợp giá trị của các hợp đồng này tăng hoặc giảm không theo kỳ vọng. Khiến nhà đầu tư lỗ ròng dẫn tới số dư trong tài khoản ký quỹ. Giảm xuống dưới mức ký quỹ yêu cầu, nhà đầu tư cần lưu ý nộp đủ số tiền ký quỹ duy trì yêu cầu. Nhằm duy trì vị thế hiện có. Hoặc nhà đầu tư có thể lựa chọn đóng bớt vị thế hợp đồng. Để giảm mức ký quỹ yêu cầu. Hoặc đóng toàn bộ vị thế hợp đồng đang nắm giữ.

Nếu không, CTCK sẽ tiến hành đóng một phần vị thế hợp đồng của nhà đầu tư theo chính sách của CTCK theo cách mà nhà đầu tư không mong muốn (ví dụ CTCK có thể giao dịch các hợp đồng tương lai của nhà đầu tư với giá bán thấp nhất hoặc giá mua cao nhất). Trường hợp nhà đầu tư muốn giao dịch các hợp đồng tương lai mới mà số dư trong tài khoản ký quỹ thấp hơn mức yêu cầu. Nhà đầu tư sẽ không thể thực hiện được các lệnh giao dịch mới.

Ngày đáo hạn hợp đồng

Mỗi sản phẩm trên thị trường chứng khoán phái sinh có thời gian đáo hạn khác nhau. Nó còn tùy vào tháng đáo hạn. Cụ thể là vào ngày thứ Năm thứ ba của tháng đáo hạn. Trường hợ mà các nhà đầu tư nắm giữ vị thế tới ngày đáo hạn. VSD sẽ thực hiện tất toán lãi, lỗ trên hợp đồng nắm giữ và thực hiện bù trừ thanh toán. Sau ngày giao dịch cuối cùng. Sản phẩm đáo hạn sẽ không còn giao dịch.

Những rủi ro về biến động giá chứng khoán và thanh khoản

Cũng như các sản phẩm tài chính khác. Các nhà đầu tư khi tham gia thị trường phái sinh đều phải đối mặt với các rủi ro về biến động giá chứng khoán. Và thanh khoản của chứng khoán trên thị trường. Lợi thế của việc tham gia vào hợp đồng tương lai là nhà đầu tư có thể dùng đòn bẩy. Để mua hợp đồng tương lai. Nghĩa là nhà đầu tư chỉ cần bỏ ra một khoản tiền đặt. Với một tỷ lệ nhất định để giao dịch các hợp đồng tương lai. Có giá trị lớn hơn gấp nhiều lần. Nhưng, đây cũng là một con dao hai lưỡi.

Nếu giá của hợp đồng tương lai mà nhà đầu tư đã giao dịch biến động theo chiều hướng có lợi. Nhà đầu tư sẽ ghi nhận một khoản lời lớn. Tuy nhiên, nếu giá hợp đồng tương lai biến động theo chiều hướng bất lợi. Nhà đầu tư sẽ thua lỗ lớn. Nếu khoản tiền ký quỹ trong tài khoản của nhà đầu tư giảm xuống dưới mức yêu cầu. Mà nhà đầu tư không ký quỹ bổ sung kịp thời. CTCK sẽ buộc phải đóng bớt một phần hoặc toàn bộ vị thế hợp đồng đang nắm giữ của nhà đầu tư. Tài khoản nhà đầu tư có thể sẽ ghi nhận một khoản lỗ lớn. Có thể cao hơn mức ký quỹ ban đầu mà nhà đầu tư đã nộp vào trước khi giao dịch. Thậm chí mất trắng khoản ký quỹ ban đầu.

Cách phòng ngừa rủi ro cho các nhà đầu tư chứng khoán phái sinh

Do vậy, để phòng ngừa rủi ro cho những nhà đầu tư. Cách tốt nhất là nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ các quy định, cách thức giao dịch. Và đặc biệt là cách thức ký quỹ. Nhằm để tránh những tổn thất đáng tiếc trước khi tham gia đầu tư trên thị trường này. Nhà đầu tư cần cân nhắc mức độ sử dụng đòn bẩy. Mỗi khi quyết định số lượng vị thế hợp đồng sẽ tham gia. Cần xem nên nắm giữ số lượng nhỏ các hợp đồng khi mới tham gia giao dịch. Để làm quen dần cách thức giao dịch trên thị trường.

Khi nhận thấy việc dự báo xu hướng không đúng lắm khi các nhà đầu tư có thể sửa sai (cắt lỗ). Bằng cách sử dụng lợi thế giao dịch khi không cần nắm giữ tài sản cơ sở. Và giao dịch ngược chiều để đóng vị thế hợp đồng ngay lập tức. Nhằm có thể hạn chế tối đa thiệt hại do gặp phải tình trạng thua lỗ này. Nhà đầu tư cũng cần nên lưu ý thêm điều này. Giao dịch phái sinh sẽ bị tính phí và thuế giao dịch. Vì vậy cần nhớ các khoản phí và thuế này khi tính toán hiệu quả đầu tư chứng khoán phái sinh.

Trong giai đoạn mới bắt đầu khai trương thị trường chứng khoán phái sinh. Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội HNX miễn phí giao dịch chứng khoán phái sinh cho các công ty chứng khoán. Trong thời gian 6 tháng kể từ ngày 10/8/2017. Theo đó, các công ty chứng khoán sẽ có các chính sách ưu đãi phí giao dịch chứng khoán phái sinh. Cho các nhà đầu tư trong thời gian đầu tùy theo chính sách của các công ty chứng khoán.